Bepalen douanewaarde: welke transactie?

1. Belang van de ‘juiste transactie’

Voor de berekening van de douanewaarde bestaan zes methoden. De eerste drie methoden zijn gebaseerd op de transactiewaarde. Namelijk van de ingevoerde goederen, van identieke goederen of anders soortgelijke goederen. Als deze drie methoden niet kunnen worden gebruikt, dan pas kan gebruik worden gemaakt van de aftrekmethode, berekende waardemethode of in laatste instantie de fallbackmethode, eerder bekend als de ‘redelijke middelen’.

Wanneer de transactiewaardemethode wordt gehanteerd, dan is wel van belang dat de juiste transactie wordt gebruikt. Niet elke transactie is immers een koop-verkooptransactie, maar er zijn meer voorwaarden. Zo mag er geen sprake zijn van een koop-verkoop tussen verbonden partijen, althans deze verbondenheid mag geen prijsbeïnvloeding tot gevolg hebben gehad. Ook moet de transactie gericht zijn op ‘verkoop naar de Unie’. Ofwel, ten tijde van het sluiten van de verkooptransactie moet vaststaan dat de goederen bestemd waren voor de Unie.

2. Wetgeving

Artikel 70 DWU bevat bepalingen omtrent de transactiewaarde. De transactiewaarde is de werkelijk betaalde of te bepalen prijs. In artikel 128 lid 1 UVo.DWU is opgenomen dat voor de douanewaarde als uitgangspunt geldt de transactiewaarde die betrekking heeft op de verkoop die heeft plaatsgevonden onmiddellijk voordat de goederen het douanegebied zijn binnengebracht. Met andere woorden, voor de berekening van de douanewaarde geldt dus de transactiewaarde van de – samengevat – laatste verkoop voor uitvoer. Dit zal in bepaalde gevallen een hogere douanewaarde en hogere invoerrechten tot gevolg hebben dan wanneer een eerdere verkoop kan worden gehanteerd.

Daarnaast bevat artikel 128 lid 2 UVo.DWU aanvullende bepalingen voor de situatie dat de goederen voordat deze zijn binnengebracht nog niet zijn verkocht en vervolgens zijn geplaatst in opslag (tijdelijke opslag, douane-entrepot of vrije zone), onder extern douanevervoer, actieve veredeling of tijdelijke invoer. Als de goederen zich onder een van deze regelingen bevinden en er gedurende deze regeling een transactie plaatsvindt, dan kan ook die transactie worden genomen.

Omdat deze bepalingen tot veel vraagtekens leidden, heeft de Europese Commissie een guidance document opgesteld. Hierin zijn geen wettelijke bepalingen opgenomen, maar de richtsnoeren die de Europese Commissie geeft, zullen in beginsel wel worden gevolgd door de douaneautoriteiten. Uit het guidance document van 2016 volgde dat domestic sales geen bruikbare transacties waren en dus niet gebruikt konden (of hoefden te) worden voor de bepaling van de transactiewaarde. Domestic sales waren gedefinieerd als verkopen tussen twee partijen die beide in de EU zijn gevestigd. In het guidance document van 2020 is deze uitzondering niet meer opgenomen. Een domestic sale kan nu ook dienen als basis voor de bepaling van de douanewaarde.

3. 5-stappenplan

Om het wat eenvoudiger te maken heeft Customs Knowledge een 5-stappenplan opgesteld om te komen tot de bepaling van de juiste transactie.

4. Stap 1: Welke transacties kunnen in theorie dienen?

Tijdens deze eerste stap wordt vastgesteld welke transacties er in theorie zouden kunnen worden gebruikt. Deze transacties moeten dan wel daadwerkelijk koop-verkooptransacties zijn. Ook mag geen sprake zijn van verbondenheid én prijsbeïnvloeding. Het maakt in deze stap niet uit op welk moment de transactie plaatsvindt; al dan niet voor binnenbrengen, in een douane-entrepot of een andere situatie.

Alle transacties die vervolgens overblijven, gaan mee naar stap 2. Blijft er nu al geen transactie meer over, dan moet een andere methode worden gehanteerd.

5. Stap 2: Welke transacties zijn gericht op uitvoer naar de Unie?

Met de uit stap 1 resterende transactie, wordt vastgesteld of deze ook gericht zijn op ‘verkoop voor uitvoer’ naar de EU. Zo zal een transactie voor goederen die vanuit China naar Japan worden gestuurd en waarbij niet vaststond dat deze goederen voor de Europese Unie bedoeld zijn, niet gebruikt kunnen worden. Worden de goederen rechtstreeks verstuurd naar de EU, maar is de verkoop nog steeds tussen China en Japan, dan kan deze transactie wel gericht zijn op uitvoer naar de EU.

Voor de berekening van de douanewaarde geldt dus de transactiewaarde van de – samengevat – laatste verkoop voor uitvoer.

6. Stap 3: Blijft er nog een bruikbare transactie over?

Nu duidelijk is welke bruikbare transacties beschikbaar zijn, kan worden vastgesteld of de transactie ook voor de bepaling van de douanewaarde overeenkomstig artikel 128 UVo.DWU in aanmerking komt. Er zijn dan meerdere situaties mogelijk:

1. Er zijn één of meerdere transacties voor binnenbrengen -> ga dan naar stap 4
2. Er zijn geen transacties voor binnenbrengen beschikbaar, maar de goederen zijn wel onder één van de specifieke regelingen gebracht -> ga dan naar stap 5
3. Er zijn geen transacties die voldoen aan de eerdere criteria -> de transactiewaardemethode kan niet worden gehanteerd, zodat een andere methode moet worden gebruikt.

7. Stap 4: Is er een bruikbare transactie vóór binnenbrengen?

Blijkbaar zijn er één of meerdere transacties die aan de voorwaarden voldoen. Selecteer, als er meerdere transacties zijn, de transactie die in tijd het laatste heeft plaatsgevonden. Als er maar één transactie is, dan hoeft er ook niet te worden gekozen. Van belang is dus dat de transactie wel heeft plaatsgevonden vóórdat de goederen zijn binnengebracht.

8. Stap 5: Is er een bruikbare transactie tijdens specifieke regeling?

Als de goederen binnen de Unie zijn geplaatst in opslag (tijdelijke opslag, douane-entrepot of vrije zone), onder extern douanevervoer, actieve veredeling of tijdelijke invoer en tijdens een dergelijke specifieke regeling een bruikbare koop-verkooptransactie heeft plaatsgevonden, dan kan deze transactie alsnog worden gebruikt.

Is er nog steeds geen bruikbare transactie, dan moet een andere methode voor de berekening van de douanewaarde worden gehanteerd.

9. Meer informatie

Customs Knowledge adviseert en helpt u graag om de juiste douanewaarde te bepalen en de kans op onregelmatigheden te verminderen. Voor vragen of opmerkingen over dit onderwerp kunt u contact opnemen met Samantha Zwart-Speelman.

Hoewel aan de totstandkoming van deze uitgave de uiterste zorg is besteed, aanvaardt Customs Knowledge geen aansprakelijkheid voor eventuele fouten en onvolkomenheden, noch voor de gevolgen hiervan. Dit artikel is niet bedoeld als een specifiek advies. Zie in dit kader ook de Algemene Voorwaarden van Customs Knowledge BV.