Regels voor beschermde planten- en diersoorten (of producten hiervan)
Voor de invoer van beschermde planten- en diersoorten (of producten hiervan) zijn de voorwaarden vastgelegd in de CITES-overeenkomst. Dit is een overeenkomst die gaat over het vervoer en de internationale handel van bedreigde dieren en planten. De CITES-overeenkomst is van toepassing op alle lidstaten van de Europese Unie (hierna: EU). Daarnaast doen nog 183 andere landen mee aan de overeenkomst.
Niet alle producten vallen onder de CITES-regels. De beschermde producten zijn opgenomen in een soortenlijst. Deze soortenlijst is verdeeld in drie verschillende groepen, zoals vermeld in de bijlagen van de CITES-overeenkomst. Elke groep kent zijn eigen specifieke voorwaarden en regels.
De EU heeft naast de regels die voortvloeien uit de CITES-overeenkomst nog een aantal aanvullende regels opgesteld. Deze zijn alleen van toepassing binnen de lidstaten van de EU. Dit heeft de EU gedaan om bepaalde dieren of planten nog extra te beschermen. De EU heeft de planten en dieren zoals vermeld in de soortenlijst van de CITES-overeenkomst weer in vier verschillende groepen verdeeld. De verdeling op EU-niveau kunt u terugvinden in bijlage A tot en met D van Verordening (EG) nr. 338/97. In deze bijlagen kunt u ook verschillende soorten terugvinden die niet door CITES worden beschermd, maar wel door de EU zelf.
Aanvullend op de CITES-regels en de Europese verordening heeft elk land weer zijn eigen aanvullende wetgeving, die mede betrekking heeft op de uitvoering van de regelgeving uit de CITES-overeenkomst en de Europese verordening. Voor Nederland is de Wet natuurbescherming van toepassing.
In de voornoemde wet- en regelgeving staan dus allerlei verschillende restricties, voorwaarden en uitvoeringsbepalingen die betrekking hebben op beschermde planten- en diersoorten (of producten hiervan). Uit deze regels vloeit daarnaast voort onder welke voorwaarden een importeur planten- en diersoorten (of producten hiervan) in mag voeren in de EU.
Controle en documentatie bij invoer
De Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) en de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) controleren of importeurs voldoen aan alle voorgaande wet- en regelgeving. De Douane voert voor deze organisaties de controles uit op de invoer en uitvoer van deze beschermde planten- en diersoorten.
Zoals hiervoor beschreven, gelden per bijlage van de Europese Verordening specifieke regels. Voor planten- en diersoorten (of producten hiervan) genoemd in bijlage A zijn strengere regels van toepassing dan producten genoemd in bijlage B. Voor de producten vermeld in bijlage A is zowel een uitvoervergunning van het land van uitvoer als een invoervergunning nodig om deze in te kunnen voeren. Bij de invoer van bepaalde producten vermeld in bijlage C is daarentegen slechts een kennisgeving van invoer vereist.
Uit het vorenstaande blijkt dus dat u bij de invoer van een product, dier of plant moet toetsen welke documentatie is vereist. Een stroomschema voor de vereiste documenten zijn per bijlage hier te vinden.
Vergeet u de invoervergunning, of is deze wel aangevraagd maar nog niet afgegeven? Dan stelt de RVO u in beginsel in de gelegenheid om dit gebrek te herstellen middels een retrospectieve vergunningsaanvraag. Soms kan een vormverzuim niet meer worden hersteld, omdat u bijvoorbeeld niet voldoet aan de vereisten om het gebrek achteraf te herstellen. Een retrospectieve vergunning kan namelijk alleen nog worden afgegeven als de invoerder niet verantwoordelijk was voor het ontbreken van de CITES-invoervergunning. Een afwijzing van zo’n retrospectieve vergunning kan vergaande gevolgen hebben. Zo kan de RVO een boete uitdelen of door middel van een bestuursdwangbesluit overgaan tot het vernietigen van uw product. Bent u het niet eens met dit besluit, dan bestaat de mogelijkheid om een rechtsmiddel in te stellen, namelijk een bezwaarschrift. Naar aanleiding van het bezwaarschrift voert de RVO een herbeoordeling uit. De RVO kan daarna het primaire besluit herroepen en een nieuw besluit nemen.
Het komt echter niet vaak voor dat de RVO in bezwaar op zijn beslissing terugkomt. Dit brengt mee dat – als een importeur of exporteur in het gelijk gesteld wil worden – het instellen van beroep meestal noodzakelijk is.
Conclusie
Gezien de hoeveelheid en complexiteit van de vele regels kan de invoer van beschermde planten en dieren complex zijn. Heeft u vragen of opmerkingen, neem dan gerust contact op met een van onze specialisten.