Waaruit bestaan de nieuwe sancties?
De EU heeft 27 nieuwe entiteiten toegevoegd aan de lijst van degenen die het Russische militaire en industriële complex rechtstreeks ondersteunen in zijn agressieoorlog tegen Oekraïne. Ze zijn onderworpen aan strengere exportbeperkingen met betrekking tot goederen en technologieën voor tweeërlei gebruik, evenals goederen en technologie die zouden kunnen bijdragen aan de technologische verbetering van de Russische defensie- en veiligheidssector. Sommige van deze entiteiten zijn gevestigd in derde landen (India, Sri Lanka, China, Servië, Kazachstan, Thailand en Türkiye) en zijn betrokken geweest bij het omzeilen van handelsbeperkingen, andere zijn Russische entiteiten die betrokken zijn bij de ontwikkeling, productie en levering van elektronische componenten voor het Russische militaire en industriële complex.
Bovendien breidt het besluit de lijst uit van beperkte items die zouden kunnen bijdragen aan de technologische verbetering van de Russische defensie- en veiligheidssector door componenten toe te voegen voor de ontwikkeling en productie van onbemande luchtvaartuigen (UAV).
Ten slotte heeft de EU verdere beperkingen ingevoerd op de export van goederen, die met name bijdragen aan de verbetering van de Russische industriële capaciteiten, zoals elektrische transformatoren.
IJzer en staal
Het besluit voegt het Verenigd Koninkrijk toe aan een lijst van partnerlanden die een reeks beperkende maatregelen toepassen op de invoer van ijzer en staal uit Rusland en een reeks importcontrolemaatregelen die grotendeels gelijkwaardig zijn aan die van de EU.
Wat is een sanctiepakket?
Een sanctiepakket kan verboden bevatten op de in- en/of uitvoer van goederen, diensten en financiële middelen. Ook kan een sanctiepakket de handel met specifieke personen, groepen of entiteiten aan banden leggen. Dit betekent dat een marktdeelnemer – die een niet gesanctioneerd product verhandelt – toch de sanctiewetgeving overtreedt. Dat is het geval indien de handelspartners – of diens aandeelhouders – wel aan sancties onderhevig zijn. Het is dan verboden om welke goederen of diensten dan ook, aan die partijen te leveren.
Sanctiepakket ook van toepassing als ik niet handel met Russen?
Deze mogelijkheid bestaat. Het meest in het oog springende voorbeeld is de – in het elfde sanctiepakket – bewijsplicht voor importeurs bij de invoer van specifieke producten van ijzer en staal. De invoer van producten uit Rusland was toen al aan banden gelegd, maar door dit nieuwe pakket kwam er een verplichting bij. Importeurs moeten sinds het elfde sanctiepakket namelijk – voor een reeks aan producten – aantonen dat de in te voeren goederen geen Russische basisgrondstoffen bevatten. Deze verplichting geldt ongeacht vanuit welk derde land de invoer plaatsvindt. Anders gezegd, het raakt ook ondernemers die niet handelen met Russen.
Wat als ik niet handel in gevaarlijke goederen?
Dat zegt ook niet alles. Het is namelijk zelfs mogelijk dat uw goederencode én handelspartner niet zijn genoemd in de sanctiewetgeving, maar dat de handel toch verboden is. Dit is het geval wanneer het product wordt genoemd in de dual-use verordening. Sommige ‘veilige’ goederen kunnen namelijk, in de verkeerde handen, voor militaire doeleinden worden gebruikt. De export van dergelijke producten is alleen mogelijk als ook een uitvoervergunning kan worden overgelegd. Echter, afgifte van een dergelijke vergunning is uitgesloten voor uitvoer naar Rusland. Bovendien is ook de indirecte handel met Rusland gesanctioneerd. Dus ook indien uw handelspartner in een ander land dan Rusland is gevestigd, betekent dit niet dat u gevrijwaard bent. Als de producten uiteindelijk toch in Rusland belanden, dan heeft u indirect bijgedragen aan die handel. Het is daarom aan u als handelaar om goed te weten met wie u handelt en of dit ook daadwerkelijk de eindgebruiker is van de goederen. De Douane verwacht van marktdeelnemers dat ze in dit kader due-dilligence toepassen. Know your customer, want voorkomen is beter dan genezen.
Stel dat ik door alle checks kom?
Dan is het maar de vraag of de transactie ook financieel kan worden afgehandeld. We zien namelijk steeds meer dat banken zelfstandig afzien van het faciliteren van transacties van en naar Rusland. Ter illustratie staat op de website van de Rabobank:
Ook wil Rabobank actief voorkomen dat er via het betalingsverkeer een directe of indirecte bijdrage wordt geleverd aan de aanhoudende Russische agressie. Daarom kun je in principe geen klant bij ons worden als je een relatie hebt met Rusland.
Andere banken hebben vergelijkbare overtuigingen. Dit toont des te meer de complexiteit aan. Dat het wettelijk is toegestaan om de goederen te exporteren, betekent niet dat banken de betaling zullen faciliteren.
Kortom, elk nieuw sanctiepakket kan een grote impact hebben op uw organisatie, ongeacht of u handelt met Russische partijen. Het feit dat uw producten op dit moment niet zijn gesanctioneerd, kan in de toekomst zomaar veranderen.
Indien u niet voldoet aan de (sanctie)verplichtingen, dan doet u een onjuiste douaneaangifte. Dat is uiteraard een strafbaar feit op grond van de douanewetgeving. Maar omdat het sanctiewetgeving betreft, kwalificeert het tevens als een economisch delict. Economische delicten krijgen vaak ook aandacht in de media. Daarnaast kunnen deze delicten ernstige gevolgen hebben voor – onder meer – het aanvragen of behouden van uw AEO-vergunning.
Heeft u vragen over de gevolgen voor uw bedrijf of wilt u weten of u nog in control bent? Neem gerust contact op met een van onze adviseurs!