Circulaire economie en Douane
Het concept van de circulaire economie houdt in dat grondstoffen steeds opnieuw worden gebruikt met als resultaat dat nagenoeg geen afval (ter verbranding) overblijft. Voorbeelden voor de e-commerce markt zijn er genoeg. Denk aan een koffieapparaat die wordt ingeleverd bij de aanschaf van een nieuw koffieapparaat. Het ingeleverde apparaat wordt gerepareerd of gestript voor zijn onderdelen.
Stel, de beste partner voor deze werkzaamheden blijkt buiten de EU te zijn gevestigd. Bij het vervoer heen en terug zijn douaneformaliteiten vereist en de vraag rijst: welke regelingen staan u ter beschikking? En op welke manier kan een douaneagent ondersteunen in het toepassen van faciliteiten en/of uitvoeren van administratieve verplichtingen?
Fiscale regels
Bij invoer zijn zowel fiscale als niet-fiscale regels van toepassing. De fiscale regels zien met name toe op btw en invoerrechten, maar ook andere heffingen zijn relevant. In het kader duurzaamheid kent de EU vanaf oktober 2023 aanvullende verplichtingen onder de noemer CBAM.
De douanewetgeving kent verschillende bijzondere douaneregelingen waarbij de mate van handelingen kenmerkend is.
Passieve veredeling
Bij de douaneregeling passieve veredeling mag het koffieapparaat vergaande aanpassingen ondergaan. Er mag zelfs een compleet nieuw product ontstaan na de werkzaamheden in het buitenland. Bij terugkomst in de EU betaalt de importeur alleen invoerrechten over de toegevoegde waarde van grofweg de arbeid en materialen.
De douaneregeling passieve veredeling is onderhevig aan een vergunningsplicht. Een in de EU gevestigd bedrijf kan deze vergunning aanvragen. Dit kan de eigenaar zijn van het product, maar dat hoeft niet. Stel, u bent een bedrijf gevestigd in het Verenigd Koninkrijk en verkoopt aan consumenten in de EU. Voor diverse doeleinden heeft u een partner die is gevestigd in de EU. Veelal kan deze partner ook faciliteren in het houden van de vergunning passieve veredeling, zodat de producten vanuit de EU van de verkoper in het Verenigd Koninkrijk na reparatie onder deze douaneregeling in de EU kunnen worden binnengebracht. Aandachtspunten voor een vergunning zijn de verplichtingen ten aanzien van de administratie en het stellen van zekerheid. Voor de douaneaangifte (ten uitvoer en invoer) geldt een vereiste verwijzing naar de douaneregeling passieve veredeling.
Tot slot nog dit, gratis herstelde goederen – hieronder valt reparatie binnen een garantieperiode – kunnen onder voorwaarden volledig worden vrijgesteld van invoerrechten. Arbeid en vervangen onderdelen zijn dan niet belast met invoerrechten. Het leveren van een vervangend product kent onder voorwaarden ook een regeling.
Terugkerende goederen
Voor terugkerende goederen geldt dat invoerrechten zijn vrijgesteld voor goederen die terug naar de EU komen indien de goederen terugkeren ‘in de staat waarin zij werden uitgevoerd’. Alleen bepaalde handelingen morgen worden uitgevoerd aan de goederen buiten de EU. Toegestane handelingen zijn noodzakelijke handelingen om het product te herstellen, reviseren of in goede staat te bewaren. Deze vrijstelling is bij uitstek geschikt voor het product dat wordt teruggestuurd naar de verkoper in de EU. Hierbij is een tijdsbeperking opgenomen van drie jaar. Dit betekent dat maximaal drie jaar na het uitvoeren uit de EU, het product onder de vrijstelling kan worden ingevoerd. Voor terugkerende goederen geldt geen vergunningplicht. Het stellen van zekerheid is daarom niet van toepassing. Wel gelden administratieve voorwaarden om aan te tonen dat het product daadwerkelijk ‘terugkeert’. Bij invoer moet de douaneaangifte ten invoer verwijzen naar de uitvoeraangifte.
Btw
Btw bij invoer wordt geheven conform de wettelijke bepalingen van de Algemene douanewet. De maatstaf van heffing is gebaseerd op de douanewaarde. Een belangrijk verschil bestaat tussen het bepalen van de douanewaarde voor de douaneregeling passieve veredeling en de vrijstelling van invoer-btw onder de regeling terugkerende goederen. In het eerste geval bestaat de douanewaarde uit de toegevoegde waarde en wordt hierover de invoer-btw berekend met het toepasselijke tarief van het product. In het tweede geval vertegenwoordigt de douanewaarde het product als geheel en wordt de invoer-btw vrijgesteld.
In de praktijk kiest men bij een nultarief aan invoerrechten ook wel voor het verleggen van de btw naar de btw-aangifte zonder het toepassen van een bijzondere douaneregeling. Dit kan opportuun zijn voor bedrijven met een volledig aftrekrecht, maar leidt tot onnodige kosten als dit niet het geval is. Als u twijfelt over de juiste aanpak voor uw stromen, neem gerust contact op om de beste keuze voor uw bedrijf te bespreken.
Aandacht in deze verdient ook de zogenoemde margeregeling. Dit is een specifieke btw-regeling voor gebruikte goederen waar bij verkoop alleen btw over de winstmarge wordt berekend. Herstel of reparatie verandert de kwalificatie van een margegoed niet. Dit betekent dat ook bij het toepassen van een bijzondere douaneregeling zoals passieve veredeling, de margeregeling kan worden toegepast.
CBAM
De nieuwkomer in dit rijtje is CBAM. CBAM is een afkorting voor Carbon Border Adjustment Mechanism en heeft tot doel om vervuilende productie te belasten bij importeurs. Een dergelijke belasting bestaat al voor producenten binnen de EU, dit is het ETS-systeem (zie artikel koolstoflekkage dichten met certificaten). Op dit moment valt een beperkt aantal producten onder de CBAM-verordening variërend van grondstoffen, zoals gietijzer, tot eindproducten, zoals een bout. Met name de eindproducten zijn mogelijk relevant voor bedrijven die betrokken zijn bij douaneformaliteiten voor e-commerce zendingen.
Voor e-commerce zendingen is een belangrijk onderscheid aangebracht op basis van de intrinsieke waarde van de producten. Is de intrinsieke waarde lager dan EUR 150, dan is de CBAM-verordening niet van toepassing. Voor de overige zendingen, geldt de CBAM-verordening wel. Dit betekent vanaf oktober 2023 alleen nog een rapportageverplichting en vanaf 2026 – waarschijnlijk – aanvullende kosten.
De importeur, hiervoor is een definitie opgenomen in de CBAM-verordening, is aangewezen om aan de verplichtingen onder de CBAM-verordening te voldoen. Dit betekent dat douaneagenten in beginsel geen rol spelen in de CBAM-verplichtingen. Echter, past de douaneagent indirecte douanevertegenwoordiging toe, dan geldt het volgende:
- Voor indirecte vertegenwoordiging voor een bedrijf buiten de EU geldt dat de douaneagent vanaf 1 oktober 2023 de CBAM-rapportage indient.
- Voor indirecte vertegenwoordiging voor een bedrijf gevestigd binnen de EU geldt dat de partijen onderling afspreken wie de CBAM-rapportage indient.
Vanaf 1 januari 2026 wijzigt de systematiek. Te zijner tijd brengen we u op de hoogte van de wijzigingen voor de e-commerce markt.
Conclusie
Fiscale wetgeving kan bijdragen in uw strategie voor het omarmen van een circulaire economie. De bestaande mogelijkheden in de douanewetgeving bieden flexibiliteit bij het kiezen van een (reparatie)partner binnen of buiten de EU. Wel dient men rekening te houden met de benodigde douaneformaliteiten en voorwaarden gekoppeld aan de douaneregelingen. Tot slot, is het aan te raden om een analyse uit te voeren van mogelijke rapportageverplichtingen in het kader van CBAM.
Bent u benieuwd welke mogelijkheden voor u interessant zijn maar twijfelt u nog waar te beginnen? Neem gerust contact op met Rianne Jorritsma om samen de mogelijkheden op een rij te zetten.